پخش مویرگی
(پخش مویرگی)
فهرست مطالب:
*پخش مویرگی چیست؟
*انواع و ویژگی های پخش مویرگی
*معایب و مزایای پخش مویرگی
*چالش های فروش مویرگی
*مشاغل مربوط به فروش مویرگی
*گزارشات مالی و حسابداری در شرکت های پخش مویرگی
*و فوت و فن های مربوط به آن
پخش مویرگی(فروش مویرگی)چیست؟
پخش مویرگی روشی از فروش است که تولید کننده محصول خود را به صورت مستقیم به مصرف کننده میرساند و مصرف کننده محصول را از واسطه خریداری نمیکند. این نوع از فروش بیشتر در مورد کالاهایی که زودتر مصرف میشوند کاربرد دارد، فروش محصولات مواد غذایی میتواند نوعی از پخش مویرگی باشد. البته باید گفت پخش مویرگی فقط مختص محصولات غذایی، آرایشی و بهداشتی نیست؛ بلکه تولیدکنندگان و عرضهکنندگان تجهیزات اداری، آشپزخانه، لوازم خانگی، مبلمان، محصولات مصرفی و… هم میتوانند از مدیریت فروش مویرگی استفاده کنند. به عبارتی توزیع یا پخش مویرگی به معنی فروش و ارائه محصول یا خدمات به مشتریان بدون واسطه است.
انواع و ویژگی های پخش مویرگی:
پخش مویرگی به دو نوع پخش سرد و گرم تقسیم میشود:
♦ پخش سرد
در این روش پخش، بازاریاب به مشتری معرفی شده، رضایت او را برای فروش محصول جلب کرده و در صورت سفارش صورتحساب به خریدار تحویل و سپس محصول راوبرای مشتری ارسال میکند.این روش بیشتر در مورد کالاهایی است که تاریخ مصرف طولانی دارند به عبارتی در این روش، سفارش قبل از توریع محصول انجام میشود. مانند محصولات بهداشتی.
♦ پخش گرم
در این روش، بازاریاب در محل خریدار حاضر شده و همزمان با فروش، محصول را نیز تحویل میدهد. به عبارتی پس از ثبت سفارش، محصولات مورد سفارش در همان لحظه به مشتری تحویل میشود. یعنی سفارش مشتری در زمان توزیع ثبت و تحویل میشود. پخش گرم در مورد کالاهایی است که دارای تاریخ مصرف کم هستند.
مانند محصولات غذایی.
انواع شرکتهای پخش مویرگی و توزیع کالا
شرکتهای پخش مویرگی و توزیع ازنظر ساختار و اندازه باهم تفاوت دارند.
دسته بندی شرکتهای پخش مویرگی از لحاظ ساختار
شرکتهای پخش مویرگی از لحاظ ساختار به دو دسته مستقل و وابسته نقسیم میشوند:
♦ شرکت پخش مویرگی مستقل:
در این نوع از شرکتها با چند اسم تجاری مختلف در یک زمان مشخص همکاری به عمل میآید و بیشتر در زمینه صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی فعالیت دارند.
♦ شرکت پخش مویرگی وابسته:
این نوع از شرکتها تحت نظر شرکتهای تولیدی هستند و وظیفه آنها پخش محصولات تولیدی مربوط به خودشان است.
دسته بندی شرکتهای پخش مویرگی از لحاظ اندازه
♦ شرکت های کوچک محلی
♦ شرکتهای متوسط
♦ شرکتهای پخش به صورت گسترده
ویژگی های شرکت های پخش مویرگی:
در شرکت پخش مویرگی، کالاها تا آخرین میزان کانال پخش یعنی خرده فروش ارائه میشود و هدف در این شرکتها به طور معمول عرضه کالاهایی است که زود به مصرف میرسد و از نظر قیمت نیز ارزان هستند. میتوان گفت پخش مویرگی یا فروش مویرگی محصولات را طوری توزیع کرده که محصول همه جا در دسترس باشد و بیشترین خریدار را داشته باشد. در اکثر اوقات، پخش مویرگی در مواقعی که مشتریان محصولاتی از برندهای متفاوت در اختیار دارند، ضرورت پیدا میکند.در واقع هدف از پخش مویرگی این است که با استفاده از مکانهای فروش در دسترس، بیشترین بازار را تحت پوشش قرار دهد.
معایب و مزایای پخش مویرگی:
معایب شرکتهای پخش مویرگی
♦️ افزایش هزینه های شرکت: به دلیل خرید ماشینهای حمل و نگهداری کالا به هزینه و انرژی زیادی نیاز دارد
♦️ مدیریت عملیات پیچیده: روند انبارداری و نگهداری محصولات، سفارشگیری و حمل و… مستلزم دانش و تخصص بالا و مدیریت دقیق است سازمانی پیچیده،قسمتهای مختلف را باید همزمان مدیریت کرد که شامل انبار، لجستیک و قسمت
اداری و فروش است
♦️ عدم پوشش همه خرده فروشان: ارائه خدمات پخش مویرگی به همه خردهفروشان و سوپرمارکتهای سطح شهر از لحاظ جغرافیایی امکان پذیر نیست
مزایای شرکتهای پخش مویرگی
♦️ جمع آوری اطلاعات دقیق از بازار و مشتریان
♦️ قدرت پخش بالا به خصوص برای کالاهایی که تاریخ انقضای آنها کم است
♦️ کم شدن مطالبات به دلیل دارا بودن مشتریان زیاد
♦️ سهم بیشتری از بازار به دلیل افزایش میزان مشتریان
♦️ زیاد شدن نقدینگی
♦️ ضایعات کم به دلیل پخش زیاد
♦️ کاهش ریسک از دست دادن مشتریان
♦️ افزایش ارزش اسم تجاری شرکت تولیدی
♦️ افزایش بلندمدت سود و درآمد
♦️ کاهش احتمال بوجود آمدن رقبای جدید در بازار محصولات غذایی و بهداشتی
♦️ افزایش اعتبار سازمان در واگذاری نمایندگی پخش محصولات در تمام کشور
♦️ کسب سهم مشتری و سهم بازار بیشتر که در اصطلاح مدیریت پخش مویرگی به شاخص پوشش مشتریان(خردهفروشی ها) معروف است
مهم ترین چالش های فروش مویرگی
*
علی رغم ویژگی های مثبت متعددی که برای پخش مویرگی ذکر شد، ما به عنوان مشاور شما موظفیم تا چالش ها و اهیاناً نقاط ضعفی را که در مسیر پخش مویرگی در مقابل شما قرار خواهد گرفت را بیان کنیم تا در حرکت در مسیر کسب و کارتان کمترین میزان چالش را تجربه کنید.
یک. پخش مویرگی بسیار پر هزینه و گسترده است که در نتیجه مدیریت ایده آلی را می طلبد و گاهی عدم توانایی برای مدیریت ممکن است مشکلاتی برای شما ایجاد کند.
دو. امکان گسترش مویرگ ها در برخی نقاط به خاطر صعب العبور بودن یا دلایل دیگر وجود ندارد.
سه. در پخش مویرگی امکان ذلیل شدن کالا وجود دارد. ذلیل شدن کالا یعنی کالا با قیمتی بسیار کمتر از قیمت واقعی خود فروش شود. این مسئله معمولاً به خاطر رقابت هایی شکل می گیرد که در حوزه فروش به چشم می خورد و تولید کنندگان برای این که فروشندگان کالای آن ها را بخرند، قیمت پایین تری را پیشنهاد می دهند.
چهار. بی نظمی های حاکم بر بازار گاهی اوقات اجازه کنترل شرکت ها بر چگونگی توزیع کالا را می گیرد.
پنج. از آن جاکه بسیاری از پرداخت ها در پخش مویرگی قسطی نسیه بوده و به وسیله چک انجام می شود، احتمال تأخیر در پرداخت وجه و برگشت خوردن چک ها وجود دارد و همین مسئله می تواند تا حد زیادی دردسر ساز باشد (خصوصاً در مواجهه با منابع مختلف)!
شش. برخی از تولید کنندگان توزیع مویرگی را بر عهده افراد یا نهادهای خاص قرار می دهند که امکان نظارت در این حالت از آن ها گرفته می شود و عملاً آن ها از ساختار توزیع مویرگی خارج می شوند و این مسئله می تواند بسیار خطرناک باشد .
هفت. یک توزیع کننده مویرگی قرار است در کنار رقابت با رقیبان هم صنف خود، با توزیع کنندگان عمده متعددی رقابت کند و اگر نتواند فروشگاه ها یا مخاطبین را جذب کند، به راحتی بازار فروش را از دست می دهد. (به خصوص در شرایطی که واردات کالا بسیار گسترده باشد و اگر وارادت مذبور از طریق قاچاق هم باشد، وضعیت به مراتب اسف بار تری خواهیم داشت).
البته موارد ذکر شده به این معنا نیست که به سمت پخش مویرگی حرکت نکنیم، بلکه باید توجه داشته باشیم که حرکت به سمت فتح قله ها بدون چالش نیست و اگر چالش ها را به درستی بشناسیم و بتوانیم اقدامات متناسب با آن را تجربه کنیم، حتماً موفق خواهیم بود.
مشاغل مربوط به فروش مویرگی:
ویزتور و بازاریاب
به دریافت کننده سفارش ویزیتور و به کسی که کالا را برای مشتری به صورت حضوری می برد بازاریاب گفته میشود
ویزیتور زیر نظر واحد فروش و بازاریاب زیر نظر واحد بازاریابی فعالیت میکند.
سرپرست ویزیتور
شخصی است که سرپرستی ویزیتورها را به عهده دارد. سرپرست وظیفه دارد به ویزتورهای جدید آموزش های لازم را دهد و به مناطقی که خالی از ویزیتوراست، ویزیتور بفرستد.
سرپرست فروش
به شخصی که سرپرستی گروه های کاری مد نظرش را دارد. حضور و سرکشی به مناطق و صحبت با مغازهدارها به همراه ویزیتورها، منطقه و مسیر بندی مشتریان، تخصیص مناسب مشتریان به ویزیتورها، بودجه بندی برای هرمنطقه و ردیابی روزانه و حتی لحظهای عملکرد واقعی عوامل و مقایسه آن با بودجه تخصیصی از وظایف سرپرست فروش است.
موزع یا مامور پخش
شخصی که محصول را از انبار دریافت میکند و آن را به مشتری میرساند موزع یا توزیع کننده گفته میشود، راننده باید بهترین مسیر که باعث ایجاد کمترین هزینه برای رساندن محصول به دست مشتری است را انتخاب کند، ازدیگر وظایف او این است که بعد از تحویل کالا به مشتری در خصوص تسویه آن با واحد حسابداری هماهنگی لازم را انجام دهد.
سرپرست منطقه
سرپرست منطقه شخصی است که منطقه جغرافیایی تحت پوشش او بیشتر از دو الی سه شهر مختلف است و وظیفه عزل و نصب سرپرستان فروش و همچنین هماهنگی با مرکز عملیات را بر عهده دارد.
به عبارتی هنگامی که شرکتهای پخش بزرگ تر باشد و مناطق جغرافیایی بیشتر را تحت پوشش قرار دهد جهت برنامه ریزی و انسجام بیشتر، شرکتها به سرپرست منطقه نیاز دارند.
سرپرست توزیع
مانند یک سرپرست فروش، هدایت تیم های توزیع کننده بر عهده سرپرست توزیع است و به دلیل تنظیم درست سفارشات دریافتی در راه های درست، وظیفه هماهنگی با واحد فروش و انبار را دارد. از وظایف سرپرست توزیع به موارد زیر اشاره میشود:
♦ اعلام کم بودن کالا و زمان بندی توزیع به موقع
♦ به دست آوردن نیروی لازم جهت انجام عملیات توزیع
♦ ایجاد نظم و تعادل در منطقه های توزیع
♦ نظارت در جهت اجرایی شدن دستور العمل ها و مقررات داخلی
♦ اعطا مجوز در موارد خاص به منظور جلوگیری از مرجوعی کالاها
♦ ارائه گزارشات مورد نیاز مدیریت
تحصیل دار
شخصی که وظیفه وصول مطالبات شرکت را دارد و باید چکها و وجوه نقد دریافت شده را به واحد حسابداری تحویل دهد.
گزارشات مالی و حسابداری در شرکت های پخش مویرگی
گزارشات مالی در شرکت پخش مویرگی
مدیران شرکت باید اطلاعات لازم را در مورد پخش داشته باشند و بتوانند آنها را به سادگی تجزیه و تحلیل نمایند تا برای میزان کارایی شرکت اقداماتی صورت گیرد از جمله این گزارشات میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
گزارش سود و زیان به تفکیک شعبه و مرکز هزینه:
در این نوع گزارش عملکرد مالی و سودو زیان هر یک از شعب با مرکز مقایسه و بررسی میشود و این موضوع امکان مدیریت مجموعه ها را توسط مدیران فراهم خواهد کرد.
گزارش تجزیه سنی بدهکاران:
این نوع گزارش به جهت ارزیابی مشتریان شرکت تهیه میشود به طوری که بدهکاران و زمان ایجاد بدهی آن ها بررسی میشود. به موقع تهیه شدن این نوع گزارش و مرتب بودن بر اساس تاریخ ایجاد بدهی بسیار مهم است.
گزارش دریافتی پرسنل:
به دلیل اینکه بازاریابهای این شرکتها مبالغی به عنوان پورسانت دریافت میکنند بنابراین تهیه این نوع گزارش که نشان دهنده دریافتی هر کارمند در ماههای قبل است نیز مهم خواهد بود.
گزارش حاشیه سود کالاها:
با تهیه این گزارش مدیریت تصمیم به ادامه فروش آن و یا لغو ارسال خواهد کرد به این صورت که اگر کالایی حاشیه سود بالایی داشته باشد قطعا به روند سوددهی مجموعه کمک خواهد کرد.
گزارش دوره عملیات،گزارش جداگانه از هزینه های ثابت و متغیر، گزارش کالاهای کنار گذاشته با گردش کم و ناقص نمونه ای دیگر از گزارشات مالی در این شرکتهاست.
نرم افزارهایی در بازار وجود دارد که برای این نوع حسابداری طراحی شده است.
حسابداری در شرکت پخش مویرگی
- حسابداری شرکتهای پخش مویرگی زیر گروه شرکتهای بازرگانی است. و کدینگ این نوع حسابداری را دارد
- حسابداری پخش گرم و سرد یکسان است و تفاوت آن در انبار و حسابداری انبار آن است
- در پخش مویرگی بر خلاف شرکتهای بازرگانی مشتریان با مبالغ جزئی و با تعداد گردش زیاد هستند ولی در شرکتهای بازرگانی معمولا مشتریان با مبالغ عمده و با گردش پایین هستند. بنابراین کنترل حساب مشتریان به برنامه ریزی دقیق و نرم افزار حسابداری مناسبی نیاز دارد
- در شرکت های بازرگانی دو حساب فروش و بهای تمام شده کالای فروش رفته، درآمد شرکت را نشان میدهد و این دو حساب معمولا کدینگ شرکتهای بازرگانی در سطح گروه هستند
- در شرکت های پخش که نمایندگی و شعبه دارند این دو حساب در سطح تفضیلی به شعب و نمایندگی ها متصل شده تا میزان فروش و بهای تمام شده هر تفضیلی و در نهایت میزان درآمد آنها مشخص شود
همانطور که گفته شد حسابداری شرکتهای پخش مویرگی مشابه شرکتهای بازرگانی است. در زیر چند نمونه از امور لازم در حسابداری پخش مویرگی توضیح داده شده است:
درخواست کالا
ویزتورها بعد از دریافت درخواست کالا از مشتری، برگه درخواست کالا را به قسمت فروش میدهند و آنها بعد از بررسی، برگه درخواست را به واحد فاکتور نویسی ارائه میکنند.
فاکتور نویسی
در این قسمت همه درخواستها فاکتور شده و یک برگه به انبار و یک برگه به قسمت پخش داده میشود، که برگه خروجی نام دارد.
دریافت کالا
در این قسمت برگه خروجی توسط انبار مهر و امضا شده و کالا به مامورین پخش تحویل داده میشود.
زمان برگشت مامورین پخش ممکن است یکی از موارد زیر اتفاق بیافتد:
کالا برگشت داده میشود: در این مورد باید بررسی کرد کالای برگشتی سالم است در این صورت برگه مرجوعی صادر شده سپس وجه یا چک دریافت میشود.
حسابداری فروش
کلیه فاکتورها و برگه های خروجی و برگشت از فروش به واحد حسابداری فروش تحویل میشود، بررسی برگشت از فروش و دریافت وجه و چک بر عهده حسابداری فروش است.
اهداف حسابداری در پخش مویرگی
♦ بررسی روشها و اجرا شدن اهداف مدیریت
♦ محافظت از دارایی
♦ اطمینان از اطلاعات و ثبتهای حسابداری انجام شده
فوت و فن های مربوط به پخش مویرگی
اصل اوّل. بدان چه می کنی؟
قبل از شروع پخش مویرگی باید بدانیم که این نوع از فروش یعنی چه؟! سابقه ی این نوع از فروش کجااست و چه تجربه های موفق داخلی و خارجی در این زمینه وجود دارد. مدیر عامل و مدیر توزیع چنین شرکتی باید با قوانین و این نوع ازعرضه و همچنین تجربه های موفق و ناموفق آن آشنا باشند تا بتوانند بهترین تصمیم ها را در این زمینه اتّخاذ کنند بهترین کار برای این مسئله، مشورت گرفتن از افرادی است که از روش پخش مویرگی برای توزیع کالای خود استفاده کرده و یا می کنند.مشورت، یعنی شریک شدن با اندیشه های دیگران و به دست اوردن تجربه های به دست آمده در طول سال های مختلف تنها با یک ساعت صحبت کردن!
اصل دوّم. برای فروش تشکیلات بچین!
لازم است واحدی مجزا در شرکت تولیدی برای فروش مویرگی تشکیل شود و تمام مسائل مربوط به فروش اعم از ارتباط بامشتری و فروشنده؛ حمل و نقل؛ حسابداری و … در آن بخش بررسی و جهت دهی شود.
البتّه واضح است که تمرکز بر روی فروش به هیچ عنوان نباید باعث کاهش تمرکز بر روی بخش تولید شود و یک مدیر ایده ال نیروهایش را به گونه ای سازماندهی می کند که تولید با کیفیّت در اولویّت اوّل و توزیع و فروش در اولویت بعدی قرار گیرد.
اصل سوّم. با مشتری رفیق شو!
مشتریان شما (چه بالقوه و چه بالفعل) قبل از آن که مشتری شما باشند رفیق شما هستند و تمام تلاش شما باید این باشدکه قبل از دریافت پول از مشتری ابتدا محبت قلبی او را به دست آورید؛ زیرا مشتریان زمانی از بازار شما خرید
می کنند که شما را بپسندند و با کالای شما ارتباط عالی برقرار کنند.یک کارآفرین فعّال و هوشمند حتّی به مخالفان خود عشق می ورزد و همواره سپاس گزار آن ها است. مهم نیست آن ها مغرضانه انتقاد می کنند یادلسوزانه؛ مهم این است که هر انتقادی آجری است برای خلق ساختمان موفّقیت و حتّی اگر مغرضانه هم باشد، باز مصداق این بیت خواهد بود که «عدو شود سبب خیر گر خدا خواهد».
اصل چهارم. از شکست ها عبرت بگیر!
در دانش موفّقیت، «شکست» هیچ گاه نقطه ی مقابل «موفّقیت» دانسته نمی شود؛ بلکه جزئی از فرآیند موفّقیت است ویک کارآفرینی که در مسیر پخش مویرگی حرکت می کند، علی رغم این که حواسش هست که کمترین خسارت ها
به او وارد شود، با این وجود وقتی با شکست مواجه می شود، عاشقانه از آن استقبال می کند، نقاط ضعف و شکست را بررسی می کند و در ادامه ی مسیر با حل کردن نقاط ضعف، پیروزی های چشم گیری را رقم خواهد زد.
اصل پنجم. به ذائقه ی ایرانی اهمّیّت بده!
یکی از مشکلات تولیدات ایرانی، عدم توجّه به ذائقه ی مشتری ایرانی است. پخش مویرگی این امکان را به تولید کننده می دهد که بازخوردی منظّم از رفتار مشتریان را در مواجهه با کالای تولید شده دریافت کند و کیفیت کالا، نوع بسته بندی،
کیفیت عرضه در محل فروش و سایر سرفصل های مؤثّر در جذب مخاطب را بررسی کرده و اقدامات لازم را انجام دهد.
در این راستا مجموعه ی تولیدی می تواند اقداماتی برای دریافت نظرات و سلائق مخاطب انجام دهد که در اصل هفتم قدری آن را توضیح خواهیم داد.
اصل ششم. خاص باش!
باید برای خود یک برند شخصی تعریف کنید. برند شما، دروازه ی ارتباط شما با مخاطب است و برای این کار، باید بسیار وسواس داشته باشید و برندی مطلوب و زیبا را برای خود تعریف کنید. البتّه اگر چه برند ها معمولاً ثابت و تغییر ناپذیر هستند؛ امّا چه اشکالی دارد پس از گذشت چند سال از فعّالیت، برند ها هم به روز شوند!؟ درباره ی برند باید دانست که هر چه قدر پر معنا و در عین حال ساده باشد مخاطب ارتباط بیشتری با آن برقرار خواهد نمود و این یعنی شانس بیشتر برای
خرید از شما!
اصل هفتم. مغرور نشو!
نقطه ی آغاز شکست، توجّه بیش از حد به موفّقیت کسب شده است. معمولاً افراد و شرکت هایی که موفّقیت مقطعی به دست می آورند، بلافاصله بعد از مدّت کوتاهی با یک شکست مقطعی مواجه می شوند.یک کارآفرین فعّال در این زمینه به خوبی می داند که بازار پر از نواسانات و بالا پایین رفتن ها است و اگر او نتواند خود و مجموعه اش را در
همه حال در حالت خود هشیاری قرار دهد و شرایط بازار را مرتّباً رصد نکند، شکست های بدی در انتظار او خواهد بود.
یکی از اقدامات جالبی که می تواند به رشد مجموعه کمک کند، استفاده از ظرفیت مخالفین و منتقدین است. همیشه باید سپاسگزار منتقدین باشیم و سخنان دلسوزانه و حتّی مغرضانه ی آن ها را بشنویم و عملکرمان را متناسب با آن تغییر دهیم. در همین راستا مسئول توزیع کالای باید ساز و کاری مشخّص کند تا بتواند از نظرات مخالفین و منتقدین برخوردار شود. مثلاً شماره تلفنی را برای بررسی انتقادات و پیشنهادات اختصاص دهد و یا برگه های نظر سنجی را در کنار کالای عرضه شده ارائه دهد، در وب سایت خود ساز و کاری برای دریافت انتقادات فراهم کند و سایر راه هایی که پل ارتباطی میان خریدار و فروشنده است. این کار علی رغم فهم ذائقه ی مخاطب ایرانی، به تحقق شهرت مردمی (یعنی شهرتی که از راه تلوزیون و تبلیغات گران قیمت حاصل نشده است) خواهد انجامید.
اصل هشتم. به رقیب هایت توجّه کن
هر شرکت تولیدی در شیوه ی عرضه ی کالای خود ابتکاراتی دارد و یک کارآفرین هوشمند در مواجهه با نقاط مثبت شرکت رقیب در نحوه توزیع کالا، به جای توجیه آوری و بیان عباراتی مانند «من از رقیبم تقلید نمی کنم» «اگر تقلید کنم فکر می کنند کم آورده ام» و غیره، فقط به رونق کسب و کار خود و خدمت متعهّدانه به مردم می اندیشد.
در جمله ی حکیمانه ای آمده است: «در مقابل حق تواضع کن تا عاقل ترین مردم شوی». و کارآفرین خلّاق قصّه ی ما با عنایت به این جمله تمام ویژگی های خوب شرکت های رقیب را در خودش ایجاد نموده و متوجّه است که مرتکب اشکالات و نقاط ضعف شرکت های رقیب نشود.
اصل نهم. فضای مجازی
این روز ها اهمّیّت فضای مجازی به قدری زیاد و گسترده است که خیلی نیاز به توضیح و تبیین ندارد. فقط بدانیم که فضای مجازی در کنار ابتکارات دیگر، جهش شگفت انگیز برای پخش مویرگی به همراه خواهد داشت و تولید کننده می تواند چارچوبی معیّن کند تا مشتریان بدون واسطه و با رجوع به سایت، اینستاگرام یا هر درگاه دیگری نسبت به خرید کالا (بدون ارزش افزوده ای که فروشگاه ها معمولاً به قیمت اصلی کالا اضافه می کنند) اقدام کنند.
دیدگاهتان را بنویسید